Handige instrumenten en sites
Religieuze gebouwen verduurzamen, zoals monumentale kerkgebouwen, is een complexe en specialistische zaak. Het zijn grote, vaak oude gebouwen, waarvan de cultuurhistorische waarde veelal intact moet blijven. Elke eigenaar heeft bovendien een verschillende aanleiding om te investeren in duurzaamheid, en de uitvoering is afhankelijk van het gebruik van het gebouw. Er kunnen maatregelen getroffen worden die relatief weinig kosten, of heel grote ingrepen gedaan worden die veel kosten. Deze Toolkit Duurzaamheid geeft een eerste idee van hoe het verduurzamingsproces eruitziet. Welke verduurzamingsmaatregelen er mogelijk zijn, ingedeeld op thema, en welke partijen er zijn die mee kunnen denken met individuele vraagstukken. Bovendien worden er per thema voorbeelden beschreven die dienen ter inspiratie. Wilt u direct zelf aan de slag: bekijk dan onze deze handige interactieve Toolkits en Hand-outs.
1. Motivatie
Het verduurzamen van een (monumentaal) religieus gebouw begint allereerst bij uw motivatie van de beheerder. Het is belangrijk om scherp te krijgen waarom uw gebouw wilt verduurzamen. Wilt u uw exploitatiekosten verlagen, zoals het besparen op energiekosten of onderhoudskosten? Heeft u de wens om het gebouw duurzamer te maken voor de maatschappelijke aanmoediging? Of wilt u het comfort van uw gebouw verbeteren?
2. Potentie gebouw en organisatie
Om een realistisch verduurzamingsplan te maken, is het van belang om overzichtelijk te maken wat de haalbaarheid is van de potentiele verduurzamingsmaatregelen. Dat kunt u (gedeeltelijk) zelf maken of laten opstellen door een duurzaamheidsadviseur. Ga na over welke financiële middelen uw organisatie beschikt. Wat het toekomstperspectief is van het gebouw en de organisatie. Hoe wil uw organisatie het gebouw in de toekomst gebruiken? En wat is de bouwfysische status van het gebouw? Welke cultuurhistorische elementen bevat het gebouw? En welke extra kosten komen er kijken bij het verduurzamen van deze monumentale elementen? Hoe kiest u de juiste duurzaamheisadviseur? De Groene Menukaart helpt u op weg.
3. Inventarisatie gebouw: Energiescan
Met een energiescan inventariseert een verduurzamingsadviseur uw gebouw op cultuurhistorie, bouwfysica en bekijkt waar de warmte het gebouw verlaat. Met deze informatie kan er een zorgvuldige afweging gemaakt worden tussen de historische waarden en de energiebesparende maatregelen. Zo krijgt u een beter inzicht in de mogelijke maatregelen, de kosten en de vergunningen.
DuMo-Analyse
De Duurzame Monumentenzorg Analyse (DuMo-Analyse) is een energiescan speciaal ontwikkelt voor monumentale gebouwen. Een DuMo-advies helpt u bij het verduurzamen van uw monumentale pand. Bekijk ook de voorbeelden Mariakerk Deventer en Vianneykerk Deventer. Of een DuMo-casestudie van religieus gebouwd erfgoed in Deventer.
Afhankelijk van uw gemeente of provincie kan uw (DuMo) energiescan worden gesubsidieerd. Wilt u meer weten? Bekijk: Financiële ondersteuning: zo kan je het doen.
4. Duurzame maatregelen: Wat is er allemaal mogelijk?
Er zijn verschillende mogelijkheden om religieus erfgoed energiezuiniger te maken. Dat kunnen grote maatregelen zijn zoals het overstappen van CV-ketel naar een warmtepomp of het dak isoleren. Ook is het mogelijk om kleinere ingrepen te doen, denk aan het ophangen van gordijnen of het aanpassen van de gebruikstijden.
Op onze pagina over verduurzamingsmogelijkheden worden de onderstaande thema’s samen met verduurzamingsmogelijkheden beschreven aan de hand van handige toolkits om u op weg te helpen. Ook kunt u inspiratie opdoen aan de hand van voorbeelden. Ga verder naar deze pagina: Duurzame maatregelen: wat is er allemaal mogelijk?
- Quick wins: dit kunt u zelf al doen
- Opwekken: duurzame energiebronnen
- Verwarmen: duurzaam verwarmen
- Isoleren en ventileren
- Groenvoorziening rond het pand
- Samenwerken
5. Uitkomsten energiescan: Mogelijkheden, afwegingen en keuzes
De uitkomsten hebben gezorgd voor een pakket aan mogelijkheden met een daarbij behorend kostenplaatje. Een afweging maken is lastig. Belangrijk in de keuze is om een balans te vinden tussen:
- De aard van de te treffen maatregelen
- Het comfort en de besparing die het oplevert
- De kosten van de ingrepen
- Het behoud van de kwaliteit van het gebouw
Vaak zijn er verschillende mogelijkheden om van A naar B te komen. Meestal levert de ene maatregel (a) niet per sé meer besparing op dan een andere maatregel (b). Bijvoorbeeld, maatregel a kan moeilijk gerealiseerd worden doordat de maatregel botst met de cultuurhistorische waarde. Terwijl maatregel b juist schaaft aan de bouwfysica van het gebouw.
6. Overgaan tot actie
Heeft u uw keuze gemaakt, dan is het tijd voor de implementatie. Controleer voor de start van de implementatie of uw vergunning is aangevraagd en uw financiering rond is.
7. Financiële ondersteuning: zo kan je het doen!
Het Rijk, provincies, gemeenten en andere partijen bieden financiële ondersteuning om uw (monumentale) gebouw te verduurzamen. Op de pagina Financiële ondersteuning vindt u verschillende financiële mogelijkheden en handige sites.
8. Voorbeelden verduurzaamd religieus erfgoed
Bekijk onze voorbeeldenpagina en raak geïnspireerd!
9. Toolkits en Hand-outs
Meer weten over het verduurzamen van uw gebouw? Bekijk deze online toolkits en hand-outs.