Kerken Reimerswaal staan er vaak goed voor

Na het maken van tien kerkenvisies voor Zeeuwse gemeenten weet Erfgoed Zeeland het zeker. Reimerswaal en Tholen staan voorlopig bovenaan qua toekomstbestendigheid van de kerken in hun gemeenten. Toch baren twee rijksmonumenten Erfgoed Zeeland zorgen

Uitreiking van de kerkenvisie in Kruiningen
Beeld: ©Arie Westeneng / Erfgoed Zeeland
Uitreiking van de kerkenvisie met wethouder Maarten Both (midden) Jan van de Voorde (rechts) en Peter Zwemer, beiden van van Erfgoed Zeeland. 

Hoe kun je in Zeeuwse gemeenten religieus erfgoed nu en in de toekomst behouden, is een centrale vraag in zo’n visie. De gemeente Reimerswaal heeft 27 kerken op haar grondgebied en de staat van onderhoud van de kerken is over het algemeen goed. Het kerkbezoek neemt er ook nauwelijks af. Toch ziet Erfgoed Zeeland ook aandachtspunten en opmerkelijke zaken tijdens een presentatie van de kerkenvisie afgelopen maandag.

,,Lege kerken zijn zeldzaam in Reimerswaal, toch komt de gemeente met een visie”, zei SGP-wethouder Maarten Both twee jaar geleden al. De gemeente, Erfgoed Zeeland en bureau Coup gingen vervolgens samenwerken om een kerkenvisie te maken.

Een derde van kerken al niet religieus meer

Vooruitkijken is belangrijk, vindt Both. Opvallend is dat een derde van de kerken nu al geen religieuze bestemming meer heeft in Reimerswaal. Erfgoed Zeeland verwacht dat in 2038 ruim de helft van de 27 kerken (55 procent) geen religieuze plek meer zal zijn. Erfgoed Zeeland adviseert met klem te onderzoeken wat de kansen zijn voor leegkomende kerken.

SGP-raadslid Leonard Harthoorn sprak over die kansen zijn zorg al uit. Hij hoopt dat Reimerswaal in de toekomst geen dansfeesten in kerken krijgt zoals in de Maria Magdalenakerk in Goes. En ook geen huisvesting van arbeidsmigranten in kerkgebouwen. Zo zei hij tijdens de bespreking van de kerkenvisie in de raadsvergadering afgelopen week.

Zorgen over twee rijksmonumenten

De gemeente Reimerswaal telt vier kerken die de status van rijksmonument hebben. Maar over de monumentale Hervormde Kerk in Waarde en rijksmonument de Johanneskerk in Kruiningen maakt Erfgoed Zeeland zich zorgen. Projectleider Kerkenvisies Jan van de Voorde vertelt dat daar financiële problemen kunnen ontstaan waardoor behoud van de kerken moeilijk wordt.

,,In Waarde is er sprake van teruglopend kerkbezoek, dat merk je in bijdragen van gemeenteleden en aantallen vrijwilligers.” Voor Kruiningen heeft hij de indruk dat rijkssubsidie loskrijgen niet lukt omdat de benodigde 40 procent eigen bijdrage niet van de grond komt. Het Rijk draagt graag 60 procent bij voor behoud van monumentale kerken op basis van een goed plan. Voorwaarde is wel dat de kerk zelf ook 40 procent bijdraagt.

Er zijn ook kerkgemeenschappen waar geld geen enkel probleem lijkt te zijn. Reimerswaal heeft binnenkort de grootste kerk van Zeeland die nog in aanbouw is, de kerk van de Gereformeerde Gemeente in Yerseke.